11 februari ’17: broedresultaten 2016!
100ste geringde kerkuill!!2016 was een uitstekend jaar voor de kerkuilen in onze regio: in totaal werden er in 2016, 55 eerste broedsels gevonden. Dat aantal is het hoogste ooit sinds het begin van de Kerkuilenwerkgroep Betuwe-Oost in 1993. Uit de 55 eerste broedsels werden 139 jongen grootgebracht. 2007 is met 51 eerste broedsels een goede tweede. Lees hier meer over het broedseizoen 2016 en de resultaten per deelregio.
16 november ’15: Aangereden kerkuil Huissen
Onderstaand een berichtje van een van onze bezoekers van de website. Een mooi relaas van zijn ontmoeting met de kerkuil!
Op 10 november reed ik omstreeks 22:45 uur over de Karstraat in Huissen (N839). In tegengestelde richting zag ik een vrachtwagen aankomen met grote snelheid en op het moment dat hij mij passeerde hoorde ik een doffe klap en zag ik in mijn binnen spiegel dat deze vrachtwagen een grote vogel had aangereden. Ben toen onmiddellijk gestopt en omgekeerd om te kijken of ik iets kon beteken voor deze grote vogel. Ik wist in eerste instantie niet dat het om een uil ging. Bij benadering van deze vogel kwam ik tot de ontdekking dat het om een uil ging. De uil spartelde nog en heb uit de auto een werkjas gehaald om de uil te vangen en van de weg af te halen. Met de uil in mijn werkjas heb ik de uil in mijn kofferbak gedaan en ben door gereden naar huis om thuis de dierenambulance te bellen voor de gewonde uil. Thuis aangekomen heb ik mijn partner gevraagd of zij de dierenambulance wilde bellen voor de gewonde uil. Terwijl ik de uil uit de kofferbak wilde halen was hij/zij al uit mijn werkjas gekropen en sprong uit mijn auto. Ik kon op dat moment net nog mijn werkjas over de uil heen leggen zodat de uil bleef liggen. Voorzichtig dat ik was probeerde ik de uil weer op te pakken samen met mijn werkjas zodat de uil niet gestrest kon raken maar deze uil was mij te slim af en kroop zo snel als hij kon onder mijn werkjas vandaan, keek achterom en vloog van me weg. Wat fantastisch en blij dat ik was dat deze uil weer op eigen kracht weg kon vliegen de vrije natuur weer in. De uil zat nog eventjes op een schuurtje om bij te komen en zag ook dat hij/zij geringd was. Heb de uil nog effe kunnen bewonderen hoe prachtig deze vogel wel niet was en toen vloog hij/zij de duisternis weer in.
1 juli ’15: 50 jonge kerkuilen uitgevlogen!
De controles van de kasten zijn inmiddels afgerond, tijd voor een balans. Na het uitstekende broedseizoen van 2014 volgde een zachte, droge winter hetgeen gunstig is voor de Veldmuizenoverlevingskans. Landelijk vlogen in 2014 minstens 11.130 jongen uit van totaal 2475 broedgevallen. Deze twee factoren resulteren momenteel in veel bezette kasten. De uilen zijn veel later begonnen dan verleden jaar er zijn twee duidelijke pieken te ontdekken. Ongeveer de helft van de 29 tot op heden gevonden broedsels is begin april begonnen met een legsel en het andere deel eind mei tot de eerste helft van juni. Een heel verschil met 2014 toen er vanaf begin mei al volop geringd kon worden. Hoe we ervoor staan in de verschillende subregio’s; Groesbeek, 4 broedsels totaal 13 jongen. Ooypolder, 4 broedsels totaal 10 eieren of jongen. Land van Maas en Waal, heeft even geduurd maar zelfs bij Johan Gijsbers waar de Kerkuilen in 2014 met 3 achtereenvolgende broedsels en een totaal van 16 uitgevlogen jongen een topprestatie leverde, zitten de uilen momenteel weer op eieren of kleine jongen. Totaal in het gebied 9 broedsels maar ook een aantal goede locaties die onbezet blijken. In de Betuwe rond Zetten, Randwijk totaal 4 broedgevallen. Elst en omgeving 2 en Bemmel en omgeving 5 broedgevallen. Een heel mooie score! Laten we hopen dat de jongen momenteel niet al teveel last hebben van de ongetwijfeld hoge temperaturen in de kasten. Vooral in schuren van damwandplaten kan dat fataal zijn.
12 december ’14: 2014 – een overzicht.
3de broedsel!!Gisteravond, donderdag 11 december zijn de 4 overgebleven jongen van het derde broedsel te Afferden geringd. De conditie van de jongen was uitstekend, komende week zullen ze de kast verlaten. Eerder dit jaar zijn er op die plek 3 en 8 jongen uitgevlogen wat een totaal van 15 uitgelogen jonge Kerkuilen oplevert!
3de broedsel!!Ook kwam er gisteren weer een nieuw broedsel aan het licht wat de stand van eerste broedsels voor 2014 op 29 brengt. Die 29 paartjes wisten 123 jongen groot te brengen waarvan er 70 geringd zijn. Een opvallend hoog aantal van tweede broedsels volgde, 9 in totaal. Hieruit zijn 37 jongen uitgevlogen waarvan 32 geringd. En voor het eerst sinds de start van de werkgroep in 1993 een derde broedsel met 4 jongen. Een heel mooi resultaat dat gisteren gevierd is met koffie en taart!
4 december ’14: Wat een avond braakballen pluizen ons leert over kleine zoogdieren !
Groen en DoenKerkuilenwerkgroep Betuwe-Oost organiseerde 4 december j.l., met dank aan Groen en Doen (www.groenendoen.nu), voor jong en oud een braakballenpluis-bijeenkomst in het Dijkmagazijn te Bemmel. Onderstaand het verslag, geschreven door Maurice La Haye.
Braakballenpluizen Groen en DoenOp donderdagavond 4 december 2014 hebben we met een groep van 12 enthousiaste natuurliefhebbers braakballen van kerkuilen uit elkaar gepeuterd.De jongste deelnemer was 11 jaar en de oudste deelnemer in de 80. De avond werd georganiseerd door Kerkuilenwerkgroep Betuwe-Oost die daarvoor een voucher hadden gekregen van stichting Groen en Doen. Maurice de la Haye van de Zoogdiervereniging leerde ons deze avond de fijne kneepjes van het braakballen pluizen. Het braakballen pluizen zal in de toekomst vervolg krijgen in samenwerking met natuurmuseum Nijmegen. Uiteindelijk is het die avond gelukt om van een 3-tal locaties braakballen te pluizen. Een locatie uit het oosten van het werkgebied (Spijk), eentje uit het midden (Ooy) en van een locatie uit het westen van het werkgebied (Puiflijk). Grote vraag is natuurlijk, wat levert een avondje braakballen pluizen op?
Braakballenpluizen Groen en Doenn ieder geval veel enthousiaste reacties en veel vragen. Voor de meeste aanwezigen was het de eerste maal dat ze zich over ‘uilenkots’ bogen. Slechts enkele aanwezigen hadden wel eens eerder een braakbal uit elkaar gehaald. Kerkuilen (net als veel andere uilen) verteren hun prooien niet 100% en de ‘oneetbare’ resten worden verzameld in de maag en na een tijdje weer uitgebraakt als braakbal. Door deze braakballen uit elkaar te halen en de botresten apart te houden kan je achterhalen wat de betreffende uil heeft gegeten in de voorafgaande periode. De schedelresten van de prooien (kleine zoogdieren, maar soms ook een vogeltje of amfibie) kan je aan de hand van de kaakjes en de aanwezige kiezen (vorm, patroon, aantal) tot op de soort determineren. Dat determineren vergt enige uitleg en oefening en vooral een scherp oog en een sterk loepje (en een tandenborstel om alle haren van de resten af te vegen). Met enige hulp is het in 1 à 2 avonden wel te leren.
Braakballenpluizen Groen en DoenDoordat aan verschillende tafels stevig werd doorgeplozen is het gelukt om op deze avond 3 partijen braakballen te analyseren. De determinatie werd door ondergetekende verricht (Maurice La Haye) en de resultaten zijn doorgegeven aan de Zoogdiervereniging in het kader van het verspreidingsonderzoek kleine zoogdieren. Het doel van het verspreidingsonderzoek is het volgen van de verspreiding van zeldzame kleine zoogdieren in Nederland en dan met name de noordse woelmuis en de waterspitsmuis, maar ook de veldspitsmuis, ondergrondse woelmuis en de grote bosmuis staan in de belangstelling. Meer resultaten (het project loopt al bijna 20 jaar!) zijn te vinden op de site van de Zoogdiervereniging.
In de partijen braakballen die op 4 december (2014) zijn geplozen, zijn uiteindelijk 8 soorten kleine zoogdieren gevonden. Het grootste deel van de prooien bleek uit veldmuizen te bestaan. Niet heel verwonderlijk, want 2014 gaat de boeken is als een geweldig jaar voor de veldmuis en daarmee ook als een zeer succesvol broedseizoen voor de kerkuil. Grappig genoeg bleek de meest westelijke locatie (Puiflijk) het soorten-rijkst. Leuke vondsten op deze locatie waren de dwergmuis en de bruine rat, die qua formaat en gewicht zo ongeveer elkaars tegenpolen zijn (4-12 gram versus 150-500 gram). De partij uit de Ooy was zelfs redelijk saai te noemen. De veldmuis domineerde en in de hele partij werd slechts 1 huisspitsmuis gevonden, terwijl juist de huisspitsmuis vaak door kerkuilen wordt gegeten. De Ooy-polder wordt gekenmerkt door de talrijke graslanden en daar hadden de veldmuizen het kennelijk zeer naar hun zin in het afgelopen seizoen. Uiteindelijk bleek Spijk de grootste verrassing, met bijna evenveel bos- als veldmuizen. Bosmuizen worden minder gemakkelijk gepakt door kerkuilen, omdat de kerkuil veelal in open gebied jaagt. De grote aantal rosse woelmuizen (13!) duiden er echter op dat de kerkuil in Spijk kennelijk ook veel in het open (?) bos heeft gejaagd en daardoor veel bos- en rosse woelmuizen heeft gegeten. Of dit nou echt de voorkeur heeft of dat de kerkuil door honger en nood gedreven werd kan alleen duidelijk worden door volgend jaar weer eens een partijtje uit Spijk uit te pluizen!
| Puiflijk (168-432) mei 2014 | Ooy (193-428) okt 2014 | Spijk (207-429) mei 2014 | |
| bosspitsmuis | 22 | 5 | 7 |
| huisspitsmuis | 11 | 1 | 3 |
| rosse woelmuis | 13 | ||
| veldmuis | 61 | 96 | 32 |
| aardmuis | 2 | 2 | 3 |
| dwergmuis | 1 | ||
| bosmuis | 1 | 2 | 31 |
| bruine rat | 1 | ||
| 99 | 106 | 89 |
Samenvattend kan gesteld worden dat het avondje pluizen leuke resultaten heeft opgeleverd en dat de verspreiding van 8 kleine soorten kleine zoogdieren weer een stukje beter bekend is. Helaas zijn er geen hele zeldzame soorten aangetroffen. In het rivierengebied zou de waterspitsmuis moeten voorkomen, maar deze soort is kennelijk erg zeldzaam. Wie weet dat de soort alsnog de komende jaren nog eens opduikt in een partij braakballen. Met Jan is afgesproken dat er structureel braakballen verzameld zullen gaan worden, dus graag tot ziens op een volgende braakballen-pluis-happening!
7 oktober ’14: 110de jong en zelfs een derde broedsel !
Sinds gisteravond is de 110-de geringde jonge Kerkuil van 2014 een feit. De uilen waren er dit jaar erg vroeg bij en er lijkt maar geen einde aan te komen. Er zijn in ieder geval nog twee plaatsen met waarschijnlijk kleine jongen. Tot op heden zijn er 22 eerste broedsels genoteerd van waaruit totaal 112 jongen zijn grootgebracht. Daarnaast ondernamen 7 broedparen nog een tweede poging. Van die tweede broedsels zijn er inmiddels 5 klaar, van dat aantal konden 29 jongen geringd worden.
Voor het eerst in 21 Kerkuilenonderzoek hebben we een derde broedsel en wel bij Johan Gijsbers te Afferden. Eind mei ringde we er drie jongen en 23 juli maar liefst 8 jongen. Maar de koek bleek nog niet op te zijn. Voor de zekerheid heeft Johan vorige week donderdag nogmaals zijn kasten gecontroleerd. Het vrouwtje bleek op een legsel van 6 eitjes te broedden. Ze bleef bij controle mooi zitten en Johan kon haar een stukje opzij schuiven om het aantal eieren vast te stellen. Jihoeee!
Het regent momenteel kastanjes, eikels en beukennootjes. Bosmuizen en Rosse Woelmuizen zullen er hun voordeel mee doen dus dat beloofd weer wat voor het komende jaar.
16 mei ’14: Een vroege start
Vorig jaar beleefde de Kerkuilen in onze regio een uiterst mager broedseizoen. Er kwamen slechts 5 broedgevallen aan het licht waarvan er eentje mislukte. Dit jaar ziet het er gelukkig wat beter uit. Ruim 6 weken eerder dan normaal zijn de uilenmensen momenteel druk doende met het nalopen van de broedkasten. Er kwamen wat berichten binnen van een erg vroege start van het broedseizoen zodoende het vroege begin van de controles. Maarten Hilgers, Wim Schurink en Jan Spies hebben inmiddels de kasten gecontroleerd in de Ooypolder. Er zijn drie locaties met 2, 3 en 4 inmiddels al grote jongen. Op een andere plek een kast met daarin 21 dode muizen en geen uil. Ook in het mooie Groesbeek trof ik met Arthur Teeuwissen een kast aan met minstens 30 dode muizen en op nog een andere plek een kast met zeker 15 dode muizen. De bewoners dachten dat er zeker jongen moesten zijn omdat ze al wekenlang, elke avond werden wakker gehouden door de kreten van de adulte vogels. Toen wij die kasten in de avond inspecteerden vlogen er geen Kerkuilen uit de kisten. Navraag bij Johan de Jong leerde dat hier sprake is van nieuwe broedparen die in de verlovingstijd blijkbaar een voorraad dode muizen aanleggen en overdag de kast nog niet gebruiken om in te slapen. Heel verstandig van die uilen want de rottingslucht was niet te harden. Het een en ander is een voorbode van een toekomstig legsel. Dat er zoveel muizen worden aangedragen getuigd van een mooie muizenstand. Om nog even in Groesbeek te blijven; in Bredeweg troffen we een paartje in een kast waar al jaren een solitaire uil zit. Het vrouwtje bleef bij controle mooi zitten op het legsel. Dan het land van Maas en Waal. Afdeling Wijchen is momenteel niet te stuiten. Ze rollen het ene naar het andere broedgeval op. Tot op heden 5 broedsels met 3,3,5,4 en 6 jongen. In een kast te Batenburg werden afgelopen woensdag 2 hele kleine jongen van de Bosuil aangetroffen. Volgens mij zijn de meeste jongen Bosuilen al uitgevlogen of zijn takkeling en zou het hier mogelijk om een tweede broedsel gaan. Of doen Bosuilen daar niet aan? Verder nog broedsels te Afferden en Beuningen met telkens 3 jongen.
23 maart ’13: In actie voor de kerkuil !
met z’n allen aan de slag, klik hier voor een groot formaat foto!Zaterdag 23 maart werd door een aantal leden van de werkgroep hard gewerkt om nieuwe behuizingen voor kerkuilen te timmeren. De materialen hiervoor konden worden gekocht vanuit de ontvangen subsidie van Groen en Doen, waarvoor dank!
Het was een ijzige dag, maar gelukkig konden we terecht in de werkschuur op de boerderij van Johan in Afferden.
Onder leiding van Wim, onze timmerman. Klik hier voor een groot formaat foto!Een plek waar overigens al jarenlang verschillende paartjes kerkuilen broeden. Het materiaal was al op maat gezaagd en een voorbeeldkast was al in elkaar gezet zodat er in een paar uur tijd flink wat kasten het daglicht konden zien. Dit onder de bezielende leiding van Wim Schurink, ons oudste lid en ervaren timmerman.
Onder leiding van Wim, onze timmerman. Klik hier voor een groot formaat foto!Vooral Steven, 9 jaar, leverde een zeer professioneel afgewerkte kast af.
Die moest natuurlijk worden voorzien van zijn naam en een speciaal ‘welkom’ aan de komende uilenbewoners. De kasten zullen worden verspreid en opgehangen door de werkgroepleden. Na de extra lange en extra koude wintermaanden hebben de uilen het bepaald niet makkelijk.
Vele handen maken licht werk…, klik hier voor een groot formaat foto!Hopelijk levert deze actie het komend jaar weer een heel aantal nieuwe broedparen op. Ook de nieuwe kasten zullen worden opgenomen in de controlerondes. Via het noteren van alle gegevens op nestkaarten kunnen we bijhouden hoe het gesteld is met de kerkuilenpopulatie in het werkgebied Betuwe Oost.
Stefan weet hoe je een top nestkast bouwt, klik hier voor een groot formaat foto!Sinds dit jaar verzorgen Hans van Ooijen en Mirjam de verwerking van de broedgegevens in de Digitale Nestkaart.
Een giga klus. Hans gaf deze dag een uitgebreide toelichting hoe hij dit samen met Mirjam heeft opgepakt en hij legde uit op welke manier er tijdens de komende nestbezoeken geregistreerd kan worden. Op deze manier kunnen we onze broedgevallen en eventuele bijzonderheden meer gestructureerd documenteren. We hopen natuurlijk op veel jongen in 2013!
15 februari ’13: 1000 euro subsidie Groen en Doen!
Groen en Doen is een programma van het ministerie van EZ om vrijwilligerswerk op het gebied van natuur- en landschapsbeheer en ‘groen in de stad’ te ontwikkelen en te stimuleren. Ronald Zollinger, onze ringer, heeft voor onze kerkuilenwerkgroep vorig jaar een aanvraag bij Groen en Doen ingediend. En, het goede nieuws: hij heeft de subsidie van 1000,- euro weten te bemachtigen! Het geld is grotendeels bedoeld voor het maken en renoveren van nestkasten. Jan Spies en Wim Schurink zullen aan de overige werkgroepleden zaterdag 23 maart een heuse timmerworkshop geven. Uiteraard zal een verslag hier beschikbaar komen. Ronald en Groen en Doen: bedankt!
7 juni ’12: Triest
Gestikt in een te grote bruine rat…, klik hier voor een groot formaat foto! Het leven als kerkuil is hard. Af en toe heel hard. De volgers van onze kerkuilen livestream weten al dat jonge kerkuilen hele grote prooien kunnen verwerken. Alleen, af en toe gaat het mis. Hier een foto van een, helaas overleden, kerkuil die een groot formaat bruine rat probeerde op te eten.
31 mei ’12: Aftrap nestkastcontroles broedseizoen 2012
Zoals ieder jaar gaan onze vrijwilligers in het voorjaar op stap om de nestkasten te controleren. Jan, onze coördinator, nam dit jaar de aftrap in het Groesbeekse. Een sfeerimpressie van zijn hand:
Jonge kerkuil!, klik hier voor een groot formaat foto!De meeste van onze site bezoekers weten het natuurlijk al maar ik wil het toch even onder de aandacht brengen. Er is namelijk niks mooier dan Groesbeek! Ze hebben er alles; schitterende vergezichten, prachtig dialect, hardwerkende (de meeste altans) en aardige mensen, bijzondere natuurterreintjes, vele voetbalclubs, rust, etc. etc. etc. Het is dus goed leven in Groesbeek en de Kerkuilen weten dat maar al te goed! Een contoleronde langs de kasten begon afgelopen dinsdag(29/5) heel goed.
Jonge kerkuil!, klik hier voor een groot formaat foto!Voor de vorm gingen we toch maar even langs bij de veearts nabij de Wolfsberg. Er zat ooit eens een broedgeval van de Kerkuil in een tegen de buitengevel geplaatste kast. De omgeving is erg bosrijk, niet echt het biotoop waar je een Kerkuil zou gaan zoeken. Tot onze verbazing zaten er toch echt 6 prachtige jongen in de kast.
Jonge kerkuil!, klik hier voor een groot formaat foto!Pjoew, enige boerderijen later was het weer raak met opnieuw 6 grote jongen in een kast waar al twee jaar geen uil meer te bespeuren viel. Een kast in een wit kerkje leverde 4, bijna vliegvlugge jongen op. Bij weer een andere plek vlogen twee adulten uit een kast! Een andere boer waar jaarlijks Kerkuilen groot komen bleek niet thuis. Ik kwam hem gisteren in het voorbijgaan toevallig tegen op de golfbaan (hebben we ook!) De beste man vertelde dat er bij hem 5 grote jongen in de kast zitten.
In het altijd prachtige Groesbeek dit jaar dus veel Kerkuilen. Ze hebben veel jongen en zijn vroeg begonnen. Zou best kunnen dat ze zelfs voor een tweede ronde gaan!
april’12: Bos- en steenuilen
5 jonge bosuiltjes, klik hier voor een groot formaat foto!We komen bij onze nestkastcontroles niet alleen kerkuilen maar ook bos- en steenuilen tegen.
Dit voorjaar werd bij een schoonmaak controle bij de kerk in Leur een volwassen bosuil in de kast aangetroffen. Er zaten 5 jongen in, ca. 4 weken oud.
Jonge steenuiltjes, klik hier voor een groot formaat foto!Ook in een van de kasten in de NH-kerk van Batenburg troffen we dit voorjaar drie jonge bosuilen aan en een ouder, die wegvloog.
Later toen we onder de toren stonden kwam de ouder weer terug onder luide begeleiding van een vijftigtal kauwen en kraaien.
23 maart ’12: Eerste kerkuilen ei!
Afgelopen nacht is in de webcam nestkast het eerste ei gelegd! Meer te zien en te lezen via: https://www.kerkuilen.nu/webcam.htm
20 januari ’12: Laatste jongen 2011 geringd!
Twee van de laatste jongen uit 2011, klik hier voor een groot formaat foto!Door twee opvolgende winters met langdurige sneeuwbedekking waren de verwachtingen omtrent het broedsucces van Kerkuilen voor 2011 laag. Gedacht werd dat veel uilen het loodje gelegd zouden hebben omdat in die periodes, muizen door het sneeuwdek niet bereikbaar waren. Tot onze verrassing hebben er in 2011 toch 26 broedgevallen plaatsgevonden.
Twee van de laatste jongen uit 2011, klik hier voor een groot formaat foto!Door een goede veldmuizenstand hebben een 5-tal paartjes zelfs voor een tweede keer jongen geproduceerd. Zo zijn er deze zomer op een plek te Ewijk, 5 jongen uitgevlogen. Op diezelfde plek was via de webcam te zien dat het vrouwtje op 9 september op minimaal één eitje zat te broedden. Op 21 november waren er vervolgens 4 kleine uilskuikens te zien die net uitgekomen waren. Erg bijzonder omdat deze jongen pas over 9 weken, in januari 2012 zouden uitvliegen. Op 19 januari zijn de jongen geringd, allemaal prima op gewicht en klaar voor vertrek.
24 december ’11: Beste wensen
Alle bezoekers van de website van de Kerkuilenwerkgroep Betuwe-Oost mooie feestdagen en alle goeds voor 2012 toegewenst!
21 december ’11: Kerkuilenhulp op Bonaire!
Eind november kregen we een alarmerend mailtje over een doodzieke kerkuil binnen uit, jawel, Bonaire. Nu zijn we welliswaar de Kerkuilen Werkgroep Betuwe-Oost, maar zo Oostelijk als Caribisch Nederland, daar hadden we nog nooit een een vraag van binnen gekregen… Maar, als echt hulp gevraagd wordt gaan we daar natuurlijk op in. Afgelopen week vloog de inmiddels opgeknapte kerkuil uit, het vliegbrevet gehaald! Hieronder het verhaal van Marlies van het Dierenasiel Bonaire.
Het dierenasiel Bonaire is een opvangplaats voor honden en katten. Het asiel ligt in de jongste en meeste tropische gemeente van Nederland, Bonaire, een eiland dat tot op vorig jaar nog deel uitmaakte van de Nederlandse Antillen. In het asiel zijn we “gespecialiseerd” in honden en katten waar er jaarlijks zo’n 1000 bij ons worden afgegeven. Zo nu en dan krijgen we ook andere dieren binnen zoals geiten, konijntjes, schildpadden en lokale vogels zoals flamingo’s, lora’s en nu dus ook een kerkuil.
De zieke kerkuil op Bonaire, klik hier voor een groot formaat foto!Aan de poort van het asiel meldde zich een meneer die de avond daarvoor een kerkuil had gevonden. Omdat hij niet precies wist wat hij ermee aan moest, had hij de uil in een grote emmer gestopt, zodat het dier enigszins beschut was. Pas de dag erna, zo’n 24 uur later, had hij tijd om bij ons melding te maken van die uil. Bij gebrek aan een vogelverblijf op het asiel, plaatsten wij de uil in een afgesloten kattenhok en vroegen de dierenarts de uil te onderzoeken. Het dier was doodziek, maar de dierenarts kon het probleem niet precies achterhalen. Wel was duidelijk dat de uil niets gebroken had.
De zieke kerkuil op Bonaire, klik hier voor een groot formaat foto!En ook dit kattenhok bleek niet een ideale verblijfplaats voor de uil. Op het asiel is het een drukte van jewelste, veel bezoekers en veel hondengeblaf en dat zijn niet de meest ideale omstandigheden voor een vogel om te herstellen. Ik besloot het dier mee naar huis te nemen, zodat hij in ieder geval in een rustige omgeving kon bijkomen en we hem beter in de gaten konden houden. Meer dood dan levend namen wij hem mee naar huis en plaatsten hem in een beschutte kooi. De uil kon niet zelf eten en drinken. Het lukte hem ook niet om zijn ogen op te houden of om te staan. Hij hing een beetje en wat opviel was dat hij naar een of ander chemisch middeltje stonk. Echt heel vies.
De eerste vlucht, beginnend herstel, klik hier voor een groot formaat foto!Nadat we de uil een week of twee verzorgd hadden en met de hand gevoerd hadden, knapte hij langzaam op. Hij werd dikker, kreeg meer energie, werd onrustig in zijn hok en begon te slaan met zijn vleugels. Tijd om losgelaten te worden. Zo gezegd, zo gedaan. Zo rond de schemering zetten we de kooi open.
De kerkuil in zijn nieuwe verblijf vlak voor vertrek, klik hier voor een groot formaat foto!De uil klapperde wat met zijn vleugels, maar stortte al snel weer ter aarde en bleef zitten op de grond. Dat leverde wel een mooie foto op, maar de missie was mislukt.
De volgende stap was de bouw van een groter hok, waarin hij veel meer ruimte had en zelfs wat kon vliegen. Dat hok hebben we gebouwd, maar lang heeft de uil er niet in gezeten. Op een ochtend was hij gevlogen!
Marlies Tiepel, Manager Dierenasiel Bonaire
www.animalshelterbonaire.com
www.facebook.com/AnimalShelterBonaire
16 december ’11: Laatste broedgeval ooit in de regio
De vier jonge Kerkuilen uit Ewijk maken het goed. Het gezichtmasker is uit het dons, ze zullen inmiddels rond de 4 weken oud zijn. Verwacht wordt dat ze ergens rond half januari 2012 zullen uitvliegen. Wij hebben wel eens vaker jongen in november geringd maar een dergelijk laat broedgeval hebben we nog niet eerder meegemaakt!
20 november ’11: Kastcontroles 2011 – vervolg
Op een enkele ganzenteller na zitten de meeste vogeltellers / natuurfreaks al lang bij de kachel. Dan zijn de mannen van Kerkuilenwerkgroep Betuwe-Oost uit heel ander hout gesneden. En ze moeten wel, de kerkuilen in onze regio hebben nog steeds jonge kerkuilen…
De jonge kerkuil, beginnend herstel, klik hier voor een groot formaat foto!Zo waren Peter, Ronald en Jan donderdagavond op pad om langs de Drielserijndijk de jongen van een tweede broedsel te ringen. Eerder dit jaar ringden we er al 5 grote jongen. Rond 10 november constateerde de boer dat er weer 5 grote jongen in de kast aanwezig waren. Enkele dagen voor het ringen had de dochter al eens 4 jongen op de balken zien zitten. Gelukkig waren we niet helemaal te laat en wisten we nog 3 grote jongen van een ring te voorzien. Tijdens het ringen waren meerdere Steenuilen uit de omgeving aan het wiewen.
Het kost wat moeite met de shovel, beginnend herstel, klik hier voor een groot formaat foto!Het bereiken van die kast gebeurd op een bijzondere manier. De kast is namelijk op grote hoogte aan draden opgehangen aan een zware balk, dit om het de aanwezige Steenmarters onmogelijk te maken om in de kast te komen. Met een ladder begin je er niks. De boer heeft een oude shovel met een soort verreiker eraan. Het is nogal een groot geheel maar met veel geknars en gepiep wist de zoon met grote precisie, Ronald en Peter boven te krijgen.
Prachtige vogels de kerkuil, beginnend herstel, klik hier voor een groot formaat foto!Daarna door naar Puiflijk waar een week ervoor 4 jongen uit een tweede broedsel gezien waren. Onderweg vloog er een fraaie Kerkuil over de N322 thv Winssen een eentje over de snelweg ten zuiden van Heteren. Enkele dagen voor het ringen had de eigenaar een dood jong gevonden van ongeveer 8 weken oud. In de kast zat nog maar één jong die wat aan de magere kant was. Momenteel zit er ook nog een paartje in Ewijk die nu kleine jongen zullen hebben. In de derde week van december zullen we er een kijkje gaan nemen.
19 juli ’11: Kastcontroles 2011 – vervolg
Een mooi jonge kerkuil 2011, klik hier voor een groot formaat foto!De controles van de kasten zijn inmiddels afgerond en het ringen van jongen is in een ver gevorderd stadium.
In de Ooypolder blijken dezelfde drie kasten bezet als verleden jaar. Al die kasten bevinden zich rond het dorpje Ooy. Voor de rest op drie plaatsen solitaire vogels.
Groesbeek doet ook deze keer niet onder voor de gehele Ooypolder. Ook daar drie broedgevallen maar met 2,3 jong per broedsel een iets lager gemiddelde dan de Ooypolder(3.0).
Afdeling Wijchen is lekker bezig met o.a. een broedgeval met 11!! eieren op 29/6 te Batenburg. Op drie andere plaatsen vlogen 11 jongen uit. Een van de kasten te Leur bleek bezet te zijn door een Bosuil. In de rest van het land van Maas en Waal zijn nog eens 19 jongen uitgevlogen, verspreidt over 7 locaties. Het enige mislukte broedsel was die van v/d Berg te Horssen, begin juni lagen er 4 dode jongen in de kast.
In de Betuwe bij Hemmen was eind mei een nieuw broedgeval met 7 eieren. Deze week gaan we kijken wat ervan terecht is gekomen.
Rond Elst alleen een broedgeval langs de Drieserijndijk. Bij een zeer enthousiaste boer vlogen 5 jongen uit.
In de omgeving van Gendt, Bemmel en Angeren op twee plaatsen broedsels met 3 en 4 jongen. Een goede “score” na zo’n strenge winter met veel sneeuw!
8 juli ’11: Gouden nestkast in Puiflijk
Onze ringer, Ronald, in actie. Klik hier voor een groot formaat foto!Op 30 juni jongstleden ringde Ronald Zollinger, drie bijna vliegvlugge jongen bij Jan van Erp in Puiflijk. Toen Wim Schurink enJan jacobs in 1993 op zoek waren naar reeds geplaatste kasten in het werkgebied van de Kerkuilenwerkgroep, kwamen we terecht bij de prachtige boerderij van Jan van Erp. Wij hadden ergens een lijstje gevonden met adressen waar rond 1980 kasten geplaatst zouden zijn. De kast bleek inderdaad aanwezig en toen we het deksel opende bleek dat er in de 13 jaar nooit een uil in had gezeten. Wij zeiden nog tegen elkaar dat als er in het land van Maas en Waal een geschikte plek zou zijn voor Kerkuilen het hier zou moeten zijn. Een jaar later kwam onze voorspelling uit er vlogen toen 3 prachtige jongen uit. Jan van Erp was meteen erg enthousiast en is tot op de dag van vandaag actief lid van de werkgroep. Sinds 1994 is er onafgebroken jaarlijks succesvol gebroed. Van een tweede geplaatste kast in de schuur werd in muizenrijke jaren dankbaar gebruik gemaakt. Zo waren daar in 1995, 1998, 2000 en 2004 tekens tweede broedsels met gemiddeld 5 uitgevlogen jongen per tweede broedsel. Het jaar 1997 was erg slecht met in ons werkgebied slecht 3 broedgevallen. Toch wisten de uilen van Jan zelfs in dat jaar 3 jongen groot te brengen. Het aantal uitgevlogen jongen uit de periode 1994/2011 opgeteld bedraagt 79!!
21 juni ’11: Eerste resultaten kastcontroles 2011
Een van de eerste jonge kerkuilen van 2011. Klik hier voor een groot formaat foto!De eerste resultaten van de kastcontroles druppelen momenteel binnen. Hierbij een tussentijds verslag. De verwachting was dat na de heftige sneeuwperiode van afgelopen december het een heel eind gebeurd zou zijn met de Kerkuilenstand. Muizen waren door het dikke sneeuwpakket lange tijd onbereikbaar. Doordat Kerkuilen weinig vetreserves op kunnen bouwen leggen ze na 5 tot 8 dagen zonder voedsel al het loodje. Toch hoorden Jan Jacobs, onze coördinator, afgelopen voorjaar af en toe een baltsende Kerkuil rond zijn huis. Samen met nieuwe vrijwilliger, Aernout Casier beklom hij 9 juni de kerktoren vlak bij zijn huis en tot onze vreugde zaten daar 2 prachtige jonge Kerkuilen van 3 weken oud in de kast. Ook op twee andere plekken in Groesbeek zaten 2 en 3 jongen in kasten. Af en toe zagen we die dag ook fraaie volwassen vogels. De holle boom van Malden, de afgelopen jaren een vaste plek voor onze kerkuilen, leverde deze keer een broedgeval van de Holenduif op.
De kasten bij Bemmel leverde een broedgeval met 3 jongen op. In 4 andere kasten bleken Holenduifjes hun intrek genomen te hebben. Een aantal goede plekken moeten nog bezocht worden.
Een jonge kerkuil tussen de hooibalen. Klik hier voor een groot formaat foto!Peter Bloemhard heeft vanuit de laadbak, van de shovel, bij een boer in Driel vast kunnen stellen dat er 5 bijna vliegvlugge jongen in de kast zitten. Op een andere plek waar jaarlijks een broedgeval is waren nu alleen 2 adulten.
Vanuit het land van Maas en Waal tot op heden 8 broedgevallen. Uilencontroleur van het eerste uur, Jan van Erp heeft het geluk in eigen schuur een broedgeval met 3 jongen te hebben. Een geluk dat hij deelt met een andere uilenman namelijk Johan Gijsbers te Afferden. Ook aldaar 3 jongen. De kasten van afdeling Wijchen leverde tot op heden een broedgeval met 4 jongen te Bergharen op. Verder nog een broedgeval met 7 eieren op 29 mei in Hemmen.
Valt allemaal dus nog best mee. De aantallen jongen zijn wat aan de lage kant en de uilen zijn dit jaar wat later begonnen met de eerste eileg maar verder helemaal niet slecht.
Later meer!
2 januari ’11: Broedresultaten 2010
Uiteraard wensen we alle bezoekers van onze website een goed 2011 toe! Voor de kerkuilen was 2010 in ieder geval beter dan de twee afgelopen jaren. Wat 2011 gaat brengen voor onze kerkuilen na ruim een maand een dik sneeuwdek laat zich raden. Een korte terugblik op 2010, het afgelopen jaar leverde 30 broedsels en 92 jonge kerkuilen op. Lees hier meer.
oktober ’10: Uitzending Vroege Vogels
Eindelijk was het dan zo ver. De aflevering van het ringen in Angeren voor het programma Vroege Vogels werd uitgezonden. De aflevering geeft mooi inzicht in een van de aspecten van de werkzaamheden van onze werkgroep, het jaarlijks ringen van de jonge uilen. Deze aflevering gemist? Bekijk de uitzending hieronder (de aflevering wordt voorafgegaan door 15 seconden reclame).
Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.
6 september ’10: Ringen met Vroege Vogels
De kerkuil in de picture bij Vroege VogelsDe kerkuilen bij Angeren, het Meer, kunnen zelfs genieten van landelijke belangstelling. En niet alleen onze geliefde kerkuilen. Onze ringer Ronald had vandaag een hoofdrol in het opnemen van een aflevering voor het VARA-programma Vroege Vogels. Veel vragen die door een geroutineerde Ronald uitvoerig werden beantwoord. Nu nog wachten op de uitzending in oktober of november.
3 juli ’10: Nestkastkrakers
Een nestkastkraker: een mooie jonge steenuil. Klik hier voor een groot formaat foto.Aangekomen bij een familie in Randwijk wisten ze zeker dat we de ladder van de aanhanger konden halen.
Er waren weer jonge kerkuilen volgens de man des huizes. Ook zag hij regelmatig een steenuil bij de schuur vliegen.
Bij controle van de kast bleken er inderdaad 4 jonge uilen aanwezig. Het ging deze keer echter niet om kerkuilen. Een familie steenuiltjes had hun intrek genomen in de kerkuilenkast.
18 juni ’10: Groep 5b gaat kerkuilen ringen
Onderstaand het eigen verslag van het keruilenringen van groep 5b van basisschool “Op de Horst”.
Groep 5b gaat kerkuilen ringen
Donderdag 17 juni hebben we een film gezien over het ringen van uilen.
Dirk:” Toen kregen we allemaal een tijdschrift over uilen. Er stonden mooie plaatjes in. We hadden al eens een uilenbal uitgeplozen dus we wisten al het een en ander van uilen. ”
Kaylee en Amy: “De volgende dag gingen we naar de kerk op de Horst en toen we daar aankwamen stond daar de vader van Nora en nog een man: Ronald de uilenringer.”
Jacqueline: “Toen klom de vader van Nora de toren in en kwam terug met een zak uilen. Het waren er drie, de vader en moeder waren weg, ergens in het bos of zo.”
Sanne en Nora: “Toen werden de uilen gewogen en de vleugels werden gemeten. Alles werd zorgvuldig genoteerd.”
Fotoverslag kerkuilenringen groep5b
Serge: “Ronald kneep met een tangetje een ring om de poot van de uiltjes. Maar het deed geen pijn bij ze hoor.
Maxime: “Toen mochten we de uiltjes vasthouden en werden er foto’s gemaakt. Dat was leuk. Er waren wel een paar kinderen die ze niet durfden vast te houden.”
Kim en Lisa: “De vader van Nora vertelde daarna nog veel over kerkuilen.”
Inge: “Toen gingen we terug naar de klas. Daar kregen we nog een snoepje van Nora.”
Ellie: “Maar we moesten we eerst goed onze handen wassen.”
Lotte: “Daarna gingen we naar huis en mochten we de tijdschriften mee nemen.”
Het was een heel leerzaam uitstapje en het vasthouden van de uilen vonden we het spannendst.
Hartelijk bedankt!
Groep 5b
8 juni ’10: De eerste nestkastcontroles 2010!
De afgelopen dagen hebben de eerste nestkastcontroles plaatsgevonden. Na een mager muizenjaar en vervolgens een strenge winter is het extra interessant om eens te kijken wat er nog over is van de Kerkuilenstand in onze regio. Onderstaand een verslag van de eerste nestkastcontroles.
Een van de eerste jongen 2010! Klik hier voor een groot formaat foto.Na een mager muizenjaar en vervolgens een strenge winter is het extra interessant om eens te kijken wat er nog over is van de Kerkuilenstand. Zo waren Wim Schurink en Jan Jacobs van de week een hele dag druk met het contoleren van kasten in de Ooypolder. In totaal controleerde ze 25 kasten verdeeld over 22 locaties. Ze hadden er al flink wat bezocht toen ze eindelijk een solitaire vogel aantroffen in Kekerdom. Enige controles verder kwamen ze bij een schuur waar ze ooit een kast geplaatst hebben toen die vol met pakken hooi zat. Tegenwoordig worden pakken hooi veelal in folie gewikkeld waardoor zolders leeg blijven.Gevolg is dat die kast op zeer grote hoogte tussen de balken van de nok zat. Met knikkende knieën toch maar omhoog geklommen maar halverwege toch maar weer terug. Tja, een uilencontroleur is ook maar gewoon een mens. Gelukkig was er krasse knar, Wim Schurink. Wim klom omhoog en constateerde dat er zeker 3 jonge Kerkuilen in de kast zaten. Op de zolder lagen de grootste braakballen die we ooit gezien hebben. De berichten over een zeer goede muizenstand lijkt er door bevestigd.
Broedgeval in holle boom. Klik hier voor een groot formaat foto.Daarna door naar een boerderij, hemelsbreed 500 meter verder. Verleden jaar vond daar het enige broedgeval van de Ooypolder plaats. De verwachting was dat die uil dus een stukje verhuisd was maar bij controle bleken er ook daar 4 prachtige jongen aanwezig. Weer verder en even bijgepraat met de bewoonster van ons uilencentrum, het NH-kerkje van het dorpje Ooy. Helaas geen uilen dit jaar in de webcam-kast. Verleden jaar was er een broedgeval van Ransuil en Steenuil rond het kerkje maar ook die bleken vertrokken. Verder naar de volgende kast en ook daar weer 4 jonge uilen!! Op een volgende plek keek Jan heel stilletjes in de kast. Toen het deksel een beetje werd opgetild stond hij oog in oog met een prachtige adulte uil op zo’n 50 cm afstand. De vogel bleef rustig zitten. Jan zag er ook nog een eitje liggen maar wist niet zeker of het van een uil of Holenduif afkomstig was. Later nog maar eens terug!
Verder heeft Jan vorige week zo’n 20 kasten in Groesbeek gecontroleerd. Ook daar broedgevallen met resp. 5 en 3 jongen. Uit een andere kast vloog een adult weg en leek er een nestkuiltje in gemaakt te zijn. Wie weet komt daar alsnog een broedsel.
Peter Bloemhard controleerde vorige week zijn kasten rond Elst. Eentje met 5 kleine jongen heeft Peter gevonden bij Elst. Verder nog een tweede broedgeval in zijn gebied, bij Driel zaten 3 jongen in een kast.
De eerste indruk is dat het best redelijk gesteld is met de Kerkuilenstand. De huidige goede voedselsituatie zal daar zeker positief aan bijdragen.Opnaar de volgende nestkasten!
10 januari ’10: Help de kerkuil de winter door!
Het landschap ziet er fraai uit in de sneeuw, maar voor de kerkuil is dat zo langzamerhand een groot probleem aan het worden. > De telefoon gaat vanaf de kerst onophoudelijk en de e-mails blijven komen. Allemaal vragen over de kerkuil. Moet er bijgevoerd worden? Kunnen we wachten?
De situatie is landelijk nogal verschillend. Op sommige plaatsen ligt een dik pak sneeuw en op andere zeer weinig tot niets. Door de tijdelijke dooi is de sneeuw bevroren en kan de kerkuil geen muis in het open veld te pakken krijgen (zelfs bij minder dan 7 cm). In Friesland zijn al meer dan 60 dode kerkuilen gebracht of gemeld. Bijna allemaal jongen van 2009, maar deze week voor het eerst oudere vogels.
De meeste uilen worden gevonden in schuren of bij gebouwen. Vooral op die plaatsen waar de nestkast tegen de gevel is geplaatst (binnen kan niet gejaagd worden) en in schuren waar geen bedrijfsvoering meer plaats vindt (dus geen muizen). De winter zal voorlopig aanhouden. Wat kunnen we doen om het aantal slachtoffers te beperken. Op de website van de Kerkuilenwerkgroep Nederland staat een aantal mogelijkheden genoemd.
7 januari ’10: Resultaten braakballenonderzoek 2009.
De pluizers aan de slag. Klik hier voor een groot formaat foto.In 2009 is een serieuze aanvang gemaakt met het verzamelen van prooiresten van onze Kerkuilen. Naast braakballen is ook de pulp die zich in de kasten bevind verzameld. Braakballen zijn soms moeilijk of niet te vinden maar het materiaal in de kast is tevens zeer geschikt voor onderzoek. Vervolgens is het materiaal door mensen van de Zoogdiervereniging (VZZ) onderzocht. Van de locaties waarvan materiaal verzameld is wordt door het VZZ een prachtig overzicht aangeleverd met daarin de aantallen en soorten prooidieren vermeld.
Jaws: het kaakje van een Dwergspitsmuis. Klik hier voor een groot formaat foto.Van de 10 inmiddels onderzochte partijen zijn totaal 1737 prooidieren gevonden. Met 831 exemplaren van de Veldmuis is deze daarin absolute koploper. Zoals verwacht staat op de tweede plaats de Bosspitsmuis met 307 individuen. Ook van de Huisspitsmuis zijn flinke aantallen gevonden namelijk 200 exemplaren. Op de vierde en vijfde plaats staan Bosmuis en Aardmuis met respectievelijk 170 en 88 dieren. In kleinere aantallen zijn Dwergspitsmuis, Mol (2X), Woelrat, Rosse Woelmuis, Dwergmuis, Bruine Rat (16X) en Huismuis aangetroffen. Verder is er 13 keer een vogel spec. en 6 keer een kikker spec. genuttigd. Spectaculair was de vondst van een Waterspitsmuis in een partij braakballen afkomstig uit de Betuwe. Het betreft meteen en nieuwe vindplaats van die soort.
6 december ’09: Broedresultaten 2009.
Na 2008 is ook 2009 een mager jaar geworden voor de kerkuil in onze regio. Aan de inspanningen van onze leden heeft het niet gelegen. Een aantal nestkasten zijn meerdere keren bezocht, helaas met weinig resultaat. Dit jaar zijn er 24 broedsels geteld en vlogen 63 jongen uit. Lees hier meer.
10 juli ’09: Wisselende resultaten kastcontroles .
Het grootste deel van de 200 kasten is inmiddels gecontroleerd. Zeer goede locaties waar al jarenlang broedsels plaatsvinden blijken verlaten. Een kerkuilenjong. Klik hier voor een grott formaat foto.Zo is er als voorbeeld in de Ooypolder slechts één broedgeval gevonden. Op enkele andere plaatsen in dat gebied werden niet broedende paren gevonden. Mogelijk dat die alsnog voor nageslacht gaan zorgen. In Groesbeek bleken tevens een aantal toplocaties geheel verlaten te zijn. Bij de controle van een kast, in het kerkje van de Horst, was het maar goed dat Martijn Grievink buiten bleef staan, om te kijken of er een uil uit de kast vloog. Ik hoorde namelijk iets uit de kast, via de inlooppijp, wegvliegen waarvan ik dacht dat het een Kerkuil moest zijn. Er lagen twee mooie eitjes in de kast. Mooi dacht ik nog, die zit er in elk geval nog. Op de vraag aan Martijn of hij de uil mooi zag wegvliegen, keek hij wat verbaast. Hij had alleen een Holenduif gezien. Oeps, het zou wat geweest zijn als ik later was teruggegaan met Ronald Zollinger om te ringen, en er in plaats van jonge uilen er twee Holenduifjes in de kast gezeten zouden hebben…..
Kinderfeest met veldbiologielesBetere berichten uit het Land van Maas en Waal. De werkgroep Wijchen had weinig succes maar met een uitstapje naar Horssen wisten ze toch een broedgeval te scoren. Op 27 juni werden op die plek, onder grote belangstelling de drie jongen geringd. Wij konden aan het verzoek voldoen om tijdens een kinderfeestje, waarbij een hele klas was uitgenodigd, de jongen te ringen. Door Ronald werd ter plekke een veldbiologieles gegeven die door de kinderen, muisstil aangehoord werd. Tijdens het verhaal werd verteld dat je heel voorzicht moet zijn met de zeer scherpe nagels van de jongen. Ze kunnen een kinderhand met gemak doorboren. Vervolgens werd de stoerste jongen van de klas gevraagd een jonge uil vast te houden. Hij moest zijn naam natuurlijk hoog houden en hield de jonge uil dapper vast. Vervolgens durfde de rest van de klas het ook aan en heeft iedereen een echte Kerkuil vast gehad.
Een legsel van 7 eieren. Klik hier voor een groot formaat foto.Verder in dat gebied een drietal broedsels rond Alphen, eentje in Altforst en nog een te Puiflijk. Een optimistische Kerkuil te Ewijk bleek op 13/6 een legsel van 7 eieren te hebben. In de uiterwaarden bij Beuningen en in de dorpskern van Afferden telkens een broedsel met 3 jongen.
In de Betuwe rond Elst – Randwijk – Zetten moeten nog een aantal plaatsen bezocht worden. Komende week gaat ons dreamteam, Wim Schurink en Jan Spies er poolshoogte nemen. Er zijn in ieder geval al jongen gehoord te Randwijk en in Driel.
Louis Dolmans en Menno Wilting controleerde kasten rond Bemmel – Angeren. Op twee plekken troffen ze jongen of eieren.
Tot op heden dus een totaal van 15 broedgevallen. Een heel verschil met het jaar 2007 toen het aantal broedgevallen ver over de 50 ging.
10 juni ’09: Schijterds en de eerste resultaten van 2009.
Langzamerhand horen we de eerste geluiden van onze vrijwilligers. De terugkoppeling is op enkele uitzonderingen na nog niet echt positief. Weinig volwassen kerkuilen en broedsels zijn er te vinden. Veel gebieden hebben we nog niet geïnventariseerd, het is dus nog even afwachten wat de overige nestkastcontroles opleveren.
Kerkuilen zijn schijterds! Klik hier voor een groot formaat foto.En natuurlijk is het bij al die nestkastcontroles oppassen geblazen. Niet alleen de hoogte waarop gewerkt wordt. Nee, ook de uilen zelf hebben regelmatig een verrassing in petto. Het kijken naar degene, die op een ladder een uilenkast controleert, is niet geheel zonder gevaar. Sommige vrijwilligers hebben het al eens meegemaakt en vergeten doe je het niet snel meer. Doorgaans krijgt je het er zo snel niet weer af… In Bemmel stond Menno, een van onze vaste vrijwilligers, naar Louis te kijken hoe die een kast controleerde. De uil die uit de kast vloog opende een bombardement maar miste Menno op een haartje (zie de foto).
15 februari ’09: Nieuwe landelijke website.
Sinds kort is er een nieuwe landelijke website over de kerkuil: www.kerkuil.com. De site wordt onderhouden door de Stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland en is zeker het bezoeken waard!
1 januari ’09: Een gelukkig nieuwjaar!
We wensen alle bezoekers van de site een fantastisch 2009!
23 december ’08: 2008 een echt daljaar.
Zoals ieder jaar in december een laatste verslag met een samenvatting van de broedresultaten van het afgelopen jaar. Over de resultaten kunnen we kort zijn: 2008 was een mager jaar. Een verslag van Jan Jacobs.
Een van de weinige jongen uit 2008! Klik hier voor een groot formaat foto.De vondst van een dood jong, door Pauline van Marle op 28/10, onder aan de kerktoren van een heel klein dorpje in de Ooypolder, betekende het 4-de broedgeval voor dat gebied het afgelopen jaar. Tijdens de controle van de kast in juni waren er geen aanwijzingen van bewoning door de uil. Op drie andere locaties zijn broedgevallen geweest waarvan één mislukte. Van de andere twee vlogen totaal 5 jongen uit. Een mager resultaat! Verder in de Ooypolder op drie plaatsen paartjes Kerkuilen zonder broedsel en op nog drie andere solitaire vogels. Momenteel is Paul Spierings druk bezig met het instaleren van een livesteam verbinding in de torenkast van het NH-kerkje. Als de uilen willen meewerken beschikken we in 2009 over live-beelden op onze site.
Groesbeek; zoals in een eerder bericht al gemeld, een zeer mager broedresultaat. Van de 4 broedgevallen mislukte er 3. Het gelukte paartje produceerde 4 eitjes maar kreeg maar twee jongen groot.
Nijmegen; op Nederlands meest bijzondere broedplek werden alleen verse braakballen gevonden.
Malden; in een eeuwenoude kastanje waren begin juli 3 jongen aanwezig. Half juli lag één jong dood onderaan de boom. De overgebleven jongen werden die avond blazend gehoord.
Een schitterende jonge kerkuil. Klik hier voor een groot formaat foto.Land van Maas en Waal; Totaal 11 broedgevallen met wisselend succes. Een schuur in Dreumel waar jaarlijks met veel succes broedsels plaatsvonden bleek gesloopt te zijn. Jammer dat de werkgroep er niet in betrokken is. Gelukkig bleken de Kerkuilen te zijn uitgeweken naar de buren waar tussen dakplaten iig één jong is gezien.
Op een plek in Bergharen waren aanvankelijk 4 jongen. Bij het ringen bleken er 2 dood, één verdwenen en één vermagerd te zijn. Het overgebleven jong is bijgeplaatst op een locatie in Wijchen waar in een kast leeftijdsgenootjes waren. Naar alle waarschijnlijkheid is het Bergharen jong aldaar uitgevlogen. Met drie uitgevlogen jongen gemiddeld scoorde het land van Maas en Waal heel behoorlijk.
Betuwe tussen Elst en Opheusden/Dodewaard; er kwamen 6 broedgevallen aan het licht. Op 17 augustus zijn door toevallige voorbijgangers twee donsjongen gezien onderaan een Kerktoren tussen Heteren en Elst. Navraag bij de beheerder leerde dat er jaarlijks een broedgeval plaatsvindt. Momenteel zijn werkgroepleden druk bezig kasten te plaatsen rond Elst. Een zoutloods staat op de nominatie gesloopt te worden. In die loods zit een solitaire Kerkuil. Als compensatie krijgt de vogel 5 kasten aangeboden in de omgeving. Je kan het slechter treffen!
Bemmel/Angeren; 5 broedgevallen met 2,7 uitgevlogen jong gemiddeld. Het lage gemiddelde wordt mede veroorzaakt doordat er twee zijn mislukt in de eifase.
Totaal zijn er in 2008, 31 broedsels gevonden. Daar zijn er 9 van mislukt! Er werden op veel plaatsen niet-broedende paren of solitaire vogels gevonden. De oorzaak moet gezocht worden in het lage voedselaanbod(Veldmuizen). De Veldmuis beleefde samen met de Kerkuilen in 2007 een recordjaar. Gewoonlijk volgt daarop voor beide een daljaar zoals ook gebleken is uit onze inventarisatie.
13 december ’08: De laatste werkzaamheden dit jaar!
De vrijwilligers van onze kerkuilen werkgroep zijn het hele jaar bezig met de bescherming van de kerkuil. De een probeert in de donkere dagen voor kerst een live internet-verbindig op te zetten tussen nestkast en website, de ander is bezig met het plaatsen van nestkasten als vervanging van een broedplek die helaas verloren gaat. Onderstaand het verslag van Wim Schurink over deze laatste activiteit.
Als kerkuilwerkgroeper denk je al gauw dat december komkommertijd is, maar ik heb mij daar deerlijk in vergist. Wij kregen een aanvraag om 5 kasten te plaatsen in de omgeving Griftdijk. Een zoutloods, met als bewoner een kerkuil, moet worden afgebroken en als vervanging voor het verlies van deze broedlokatie worden 5 nieuwe kasten in de directe omgeving opgehangen.
Het plaatsen van een van de vervangende nestkasten. Klik hier voor een groot formaat foto.Na wat misverstanden betreffende de plaatsing van de kasten zijn we zelf op zoek gegaan naar geschikte locaties. Na een rit en wat telefoontjes vonden we 5 locaties met toestemming van de eigenaren. Tijdens het zoeken vonden we nog een broedgeval die we jarenlang gemist hebben in een kerkje ,kompleet met kast van voor onze jaartelling. In dit gebied ontdekten we in totaal 4 aanwezige en 2 dode uilen,zowaar niet mis in een gebied waar we een nul nul stand verwachtten. Daarmee wil ik maar zeggen Kerkuilen Werkgroep blijf op je hoede!!!!
Zaterdag 13 december plaatsten we 3 broedkasten en ondervonden dat een hooizolder best warm is tijdens deze gure zaterdag. Rond 3 uur was de klus geklaard en de koffiepauze al bijna vergeten. A.s. maandag is gepland voor de laatste 2 kasten, zodat we nog vóór het nieuwe jaar rond zijn met deze opdracht…
6 december ’08: Start livestream project
Sinds deze week zijn we begonnen met de eerste stappen om te komen tot live beelden vanuit onze nestkast. Wat betreft de hardware lijkt het goed te gaan, de eerste beelden met geluid hebben we al binnen! En net zoals andere jaren zitten onze steenuiltjes overdag weer in de kast. Kunnen we mooi op testen. Om de ontwikkelingen een beetje te kunnen volgen wordt het weblog vanaf nu iets vaker weer geactualiseerd zodat voor iedereen dudielijk wat onze vorderingen zijn!
2 juli ’08: Groep 6/7 Biezenkamp maakt uilententoonstelling!
Finale uilenproject: woensdagmiddag 2 juli
Nieuwsgierig naar het nachtelijke leven van uilen? Op woensdagmiddag 2 juli a.s. wordt door groep 6/7 van de basisschool de Biezenkamp een heuse uilententoonstelling gepresenteerd! De kinderen van groep 6/7 van juf Anita van basisschool de Biezenkamp uit Beek hebben zich het afgelopen voorjaar helemaal verdiept in de steen- en kerkuil!
Een jonge kerkuil. Klik hier voor een groot formaat foto.De laatste maanden was het een en al uilen in de klas, zelfs met rekenen kwam de uil om de hoek kijken: als je wilt weten hoeveel liter in een kerkuilenkast gaat, groep 6/7 kan het je vertellen! Het is bijna teveel om op te noemen wat ze hebben gedaan: er zijn prachtige werkstukken geschreven, en webpagina’s in elkaar gezet, gedichten bedacht, nestkasten getimmerd en opgehangen, video’s, foto’s en boeken verzameld, houtskooltekeningen gemaakt en natuurlijk ook braakballen geplozen!
Eigenlijk is de klas inmiddels een heus (kerk)uilenmuseum geworden met zelfs een paar opgezette kerkuilen. Natuurlijk hebben de kinderen dit zelf ook gezien en kwam ze spontaan met het idee een heuse kerkuilententoonstelling te organiseren zodat ook u kennis kunt maken met het leven van de (kerk)uil! Inmiddels zijn de voorbereidingen in volle gang.
Wilt u een kijkje komen nemen bij dit prachtige uilenproject? Dat kan! Woensdagmiddag 2 juli van 12.30 tot 13.30 uur staan de kinderen klaar om alles te presenteren wat ze hebben gemaakt. En heeft u nog een vraag over uilen, zij weten vast het antwoord voor u! Tot woensdagmiddag!
12 juni ’08: Kerkuilenproject Biezenkamp: groot succes!
Een verslag en… de resultaten!
De kinderen van juf Anita, groep 6/7 van basisschool de Biezenkamp in Beek, hebben zich het afgelopen voorjaar verdiept in én keihard ingezet voor de kerkuil! De laatste maanden was het een en al kerkuil in de klas.
In het pikkedonker, na het afspelen van verschillende uilengeluiden waaronder uiteraard de “afgrijselijke schreeuw” van de kerkuil, werd door Jan Jacobs, de kerkuilencoördinator, samen met Paul (door de kinderen ook gedoopt tot kerkuilenman) een schitterende diavoorstelling aan de kinderen gegeven. De prachtige foto’s zorgden voor heel wat oh’s en ah’s van de kids. Jan weet alles over kerkuilen, en heeft dan ook héél veel verteld over deze mooie uil. Alleen, niet alles natuurlijk, de kinderen moesten ook zelf de komende tijd nog uitgebreid aan de slag….
Het schoolbord, vol met vragen en leuke dingen om te doen!En dat hebben ze dus ook gedaan! Onder de “bezielende leiding” van juf Anita werden de eerste onderzoeksvragen geformuleerd. Het bord stond helemaal vol! Werk aan de winkel dus voor de kinderen. Jan en Paul hadden ondertussen een opgezette uil, een nestkast, braakballen, een stapel nieuwsbrieven en een partij boeken, foto’s en pluiskaarten achtergelaten. Voor de kinderen niet genoeg natuurlijk, uitgebreid werd er gegoogled op internet om maar zoveel mogelijk over de kerkuil te weten te komen.
Ontzettend leuk om te zien hoe deze klas is bezig geweest. Allerlei vakken stonden in het teken van de kerkuil. Zelfs met rekenen kwam de kerkuil om de hoek kijken: als je wilt weten hoeveel liter in een kerkuilenkast gaat, groep 6/7 weet het!!
Houtskool uilentekeningen.De kinderen begonnen met het maken van houtskool tekeningen. Prachtige uilen, veelal kerkuilen, maar ook de andere uilensoorten, werden getekend en kregen een mooie centrale plaats in de klas. Zo’n mooi resultaat dat dit het achtergrondplaatje is geworden van de nieuwe kinderpagina op deze site!
Echt boren! Spannend!Het volgende project was het maken van twee houten nestkasten. De meiden wilden graag een steenuilenkast maken, de jongens wilden vooral groot, dus die kozen voor de kerkuilenkast. Oud hout werd verzameld; een klerenkast en het oude studentenbed van Paul werden gerecycled tot een spiksplinternieuw onderkomen voor de uilen. In drie lessen kregen de kinderen het voor elkaar om De 2 nestkasten!samen met Paul en zijn vriendin Alberthe de kasten in elkaar te zetten. Dit onderdeel vonden de kinderen specta! Veel kinderen hadden nog nooit zelf gewerkt met elektrische boormachines, decoupeerzagen en gasbranders, spannend! Twee luxe nestkasten was het resultaat. Zo stevig dat ze volgens de kenners wel 100 jaar mee kunnen!
De steenuilenkast, klaar om vast te maken!Voor de kasten werden mooie plekken gezocht en gevonden: ze werden opgehangen in de Ooijpolder, niet zo heel ver van de school. De steenuilenkast hangt bij het oude kerkje in Ooij, de kerkuilenkast is opgehangen in de schuur van de familie Leenders in Persingen.
Ook dit vonden de kids ontzettend leuk om te doen: er werd gesjouwd met ladders en katrollen en samen met o.a. Wim en Wil (ook enthousiaste Met een heuse katrol wordt de nestkast omhoog gehesen!kerkuilenmannen) werden de kasten op een geschikte plek opgehangen. Van dit alles werden natuurlijk heel veel foto’s gemaakt. Aan de hand van die foto’s werd door de kinderen die de kasten hadden opgehangen presentaties gegeven aan de kinderen die niet bij het ophangen aanwezig konden zijn. Een selectie van de vele foto’s is te zien in dit fotoalbum!
Achter de pc je eigen webpagina maken!Maar het bleef niet bij het maken van nestkasten alleen. De afgelopen tijd werd er ook gestart met heuse weblessen. Arno, ICT-er van de Biezenkamp maar zeker geen nerd, had een mooie cursus gemaakt op basis van Frontpage. De kinderen werd in een drietal lessen van een klein half uur de basis uitgelegd voor het maken van een webpagina. Ook hier natuurlijk met het thema “Uilen”.
Na de eerste les was er bij de meesten geen houden meer aan. Titels aanpassen, kleuren veranderen, plaatjes zoeken, tekst bestuderen en uilenvideo’s afstruinen bij Youtube. Hoe krijg je die nu zus of zo op je eigen pagina?? Ze hebber er ontzettend veel van geleerd! Natuurlijk geen afgeronde webpagina’s in die korte tijd, (kijk voor hun mooie webpagina’s op de kids-pagina), maar ja, ze wilden nog zoveel meer…
Braakballen pluizen!Het is bijna teveel om op te noemen: er zijn prachtige werkstukken opgesteld, gedichten verzonnen, en natuurlijk ook braakballen geplozen. Bij het braakballen pluizen werden alle botjes, de muizenschedels en zelfs de haren opgeplakt op zwarte vellen zodat alles nog mooier uitkwam. Eigenlijk is de klas inmiddels een klein kerkuilen-museum geworden. Natuurlijk hebben de kinderen dat zelf ook gezien en ze zijn dan nu ook druk bezig een heuse kerkuilententoonstelling te maken. De uitnodigingen voor familie en vrienden zijn al in de maak!!
En de ideeën bleven maar komen,Japanse knipplaten van de kerkuil maken, kerkuilen kleien met een magneet erin zodat ze die op hun bureau konden zetten met bijvoorbeeld paperclips, zelf een video maken van het ringen van kerkuilen, het vullen van de kinderpagina van deze site en nog wel heel veel meer. Aan het vullen van de kinderpagina zijn we niet meer toegekomen, maar daar heeft Paul (naast kerkuilenman is hij namelijk ook de webmaster van deze site) wel een oplossing voor. De kinderen hebben zoveel gemaakt, uitgezocht en fotomateriaal verzameld dat die kinderpagina er zeker komt binnenkort!
Het ringen van de uilenjongen hebben de kinderen ook nog te goed. In tegenstelling tot vorig jaar zijn er helaas op dit moment nog geen kerkuiltjes die geringd kunnen worden… Maar, zodra de gelegenheid zich voordoet wordt iedereen natuurlijk uitgenodigd om bij het ringen aanwezig te zijn! Kinderen die zo hun best hebben gedaan zitten dan natuurlijk eerste rang. En misschien kunnen ze dan ook die video nog maken en hier of op Youtube plaatsen!!
Vanuit de Kerkuilenwerkgroep willen we alle kinderen die zo ontzettend hard gewerkt hebben aan dit project heel graag bedanken! Jongens en meisjes, super hoe jullie je best hebben gedaan voor de kerkuil!!!! Wij vonden het heel leuk om dit samen met jullie te doen. En natuurlijk ook Anita, de juf, en Arno (de ICT-er), zonder jullie enthousiasme hadden we dit toch niet voor elkaar gekregen! Bedankt allemaal!
5 juni ’08: Eerste nestkastcontroles broedseizoen 2008….
De eerste nestkastcontroles zijn geweest. Weer vreemde taferelen af en toe, zoals een schuur met 11 Ooievaars en een zwanenei in een kerkuilenkast. En, zoals een beetje verwacht na het succesjaar 2007, minder broedgevallen en kleinere aantallen eieren voor de kerkuilen in ons gebied.
De afgelopen dagen hebben Wim Schurink en Jan Spies in de Ooypolder kasten gecontroleerd. Ze bezochten 18 adressen waar in totaal 22 kasten hangen. Op 3 locaties (!) werden eieren dan wel jongen aangetroffen. Een heel verschil met verleden jaar toen er 8 eerste en 4 tweede broedsels gevonden werden. De Veldmuizenpopulatie zal ingestort zijn…
Wim en Jan zagen totaal tijdens de controles 10 volwassen kerkuilen. Veel vogels blijken wel aanwezig maar slaan een broedseizoen over. Er zijn 8 eieren van de Kerkuil gevonden verdeeld over twee kasten. In een andere kast waren 3 jongen en een ei. De Holenduif bleek twee kasten in gebruik te hebben. Evenals vorig jaar zagen ze in een schuur een Steenmarter. Die zorgt ervoor dat het paartje Kerkuilen op die plek de kast niet durven te bezetten. In die kast lag wel een zwanenei!! De kast zal aan draden gehangen worden zodat de Steenmarter er niet meer bij kan. Een kast bij Kekerdom was in eerste instantie niet te controleren omdat er 11 Ooievaars op het dak van het schuurtje stonden. Op de broedplaats in centrum Nijmegen werden alleen verse braakballen gevonden.
Samen met Marian Crombach bezocht Jan Jacobs een speciale boom in Malden waar een adult en minimaal 3 donsjongen te zien waren. Op 3 plaatsen in Groesbeek legsels van 4 eieren en een met 6 eitjes. Op twee locaties wel Kerkuilen maar geen broedsel. In een kast werden de resten gevonden van jonge vogels van verleden jaar. De uilen waren blijkbaar met een broedsel begonnen na onze controle in juni. Dat betekend dat er in Groesbeek vorig jaar 7 eerste en 2 tweede broedsels waren.
2 juni ’08: Eerste ei!
Pannerden. Klik hier voor een groot formaat foto.Gisteren hebben Jan Jacobs, coördinator van de werkgroep, en Wim Schurink het eerste ei van het jaar gevonden. Het betreft niet het ei van de Kievit maar van de Kerkuil! Vorig jaar begin mei hadden veel Kerkuilen al kleine jongen maar nu lijkt het allemaal wat normaler en is de verwachting dat half juni de uilen ringbare jongen hebben. Het heugelijke feit vond gisteren plaats bij het fort van Pannerden. Er zijn daar veel potentiële broedplaatsen in de buitenmuur van het fort gezien vanuit de gracht.
Kauwen-ei tussen kerkuileneieren. Klik hier voor een groot formaat foto.Er zijn 40 tot 50 geschikte nestplaatsen maar bij het vierde gat was het, gelukkig, al raak. Best fijn want de brandnetels staan er manshoog en met een zware ladder op de nek is het niet echt fijn zoeken. Er lag bij het legsel van 4 eieren ook een ei dat eruitzag als een grote glimmende variant van een Merel ei. Thuis in de boeken gekeken en het bleek zoals vermoed een Kauwenei te zijn (zie foto).
27 januari ´08: Landelijk overzicht broedseizoen 2007.
Gisteren vond in Bunnik de jaarvergadering plaats van de Stichting Kerkuilwerkgroep Nederland. We waren benieuwd of ook de andere regio’s zo’n geweldig uilenjaar achter de rug hadden als hie rin de regio Betuwe-Oost. En inderdaad, er zijn ongelooflijke aantallen broedgevallen gevonden.
Het totaal aantal van 3000 eerste broedgevallen was ruim gepasseerd (3151). Braakbalonderzoek leerde dat in 2007 de Bosmuis samen met de Veldmuis een geweldig piekjaar hadden. Verder blijkt de Huisspitsmuis in recente jaren enorm toegenomen te zijn. Spitsmuizen spelen een belangrijke rol in het voedselpatroon in de winter en vroege voorjaar wanneer de aantallen van de Veldmuis doorgaans laag zijn. Ten opzichte van 2006 was er een toename van 65% van eerste broedgevallen in 2007. Zoals ook in ons gebied het geval was waren er landelijk veel tweede broedgevallen. Totaal zijn er 756 tweede broedsels aangetroffen. Het totaal aantal uitgevlogen jongen van eerste en tweede broedsels samen was goed voor 12.000!!! In 13 gevallen zijn er zelfs 3-de broedsels aangetroffen. Er zijn echter sterke aanwijzingen dat het dan een ander vrouwtje zou zijn als van het eerste en tweede broedsel. Johan de Jong stelde dat zolang er zachte winters plaatsvinden de Kerkuil het voor de wind zal gaan. Leuk was dat er op Schiermonnikoog waar enige jaren geleden de Veldmuis zich vestigde er in 2007, 5 broedgevallen van de Kerkuil plaatsvonden.
1 januari ´08: De beste wensen!
Wij wensen alle bezoekers van onze site een heel goed en gezond 2008!
30 december ´07: 2007 een geslaagd kerkuilenjaar.
Het aantal broedgevallen van de Kerkuil beleefde in 2007 een absoluut record. Er zijn 51 eerste broedsels vastgesteld en ook nog eens 15 tweede broedgevallen. Het aantal uitgevlogen jongen is uitstekend met 3,8 gemiddeld voor de eerste broedsels en zelfs 4,6 voor de tweede lichting. Een heel verschil met 1997 toen er slechts 3 paartjes tot broedden kwamen. Met name in het begin van het broedseizoen lukte het niet alle jongen te ringen. Dat is te wijten aan soorten als Havik en Sperwer die in dezelfde periode geringd worden. In het latere jaar zijn wel veel nesten geringd het totaal aantal geringde staat op 140 stuks! Op de landelijke uilendag te Meppel vertelde Johan de Jong dat het aantal verkeersslachtoffers onder de Kerkuilen een stijgende lijn laat zien. Veel van onze geringde vogels zullen dan ook als zodanig teruggemeld gaan worden.
In de Ooypolder zijn 8 eerste en 4 tweede broedsels aangetroffen. Het gemiddelde aantal uitgevlogen jongen van de tweede broedsels is met 5,5 zeer goed. Op een locatie mislukte het eerste broedsel maar dat werd met de tweede poging weer goed gemaakt, er vlogen toen 7 jongen uit. Op slechts een andere plaats vloog een zelfde aantal uit.
In Groesbeek deze keer 6 eerste en 2 tweede broedgevallen. Beide tweede broedsels kregen 5 jongen groot.
Goede resultaten uit het land van Maas en Waal, een totaal van 19 eerste broedsels en 5 tweede. Bij een boer in Bergharen zijn 6 jongen groot gekomen in een oude hooiblazer. Op dezelfde plek later een tweede broedsel met weer 6 jongen en tegelijker tijd op hetzelfde erf zo’n 60-70 meter van de hooiblazer vandaan in een kast 4 jongen. Op een nieuwe plek in Alphen zijn 3 jongen uitgevlogen. Er was geen tijd om die te ringen maar later zijn Ronald (onze ringer) en ikzelf (Jan Jacobs) bij de mensen langs gegaan om kennis te maken. Met een schepnet aan een lange stok vingen we een van de adulten toen die uit de kast wilde vliegen. Die vogel kreeg een ring om en toen we voor de zekerheid in de kast keken of er nog een adulte vogel in zat bleken er tot ieders verrassing twee donsjongen in te zitten.
In het gebied tussen Opheusden en Elst waar doorgaans heel weinig Kerkuilen te vinden zijn werden er dit jaar toch 8 broedparen gevonden. Op 2 plaatsen tweede broedgevallen.
Er kwam onlangs nog een nieuw broedgeval aan het licht in Arnhem-Zuid. Dat betekende het 8-ste eerste broedgeval in het gebied Bemmel/Elst/Angeren. Op 2 plaatsen tweede broedsels in die regio.
Verder natuurlijk het broedgeval in de binnenstad van Nijmegen. In Malden, in de holte van een eeuwenoude boom, was een broedgeval met 5 jongen.
22 december ´07: De Ooy in vogelvlucht.
We genieten nog na van het top uilenjaar 07 en hopen stiekem op een doorstart in08. Omdat er wat volle kasten zijn (mede door de2de broedsels) gingen wij, Wil en Wim zaterdag 22 –12 de Ooypolder in . Ons eerste adres was een veehouder met zon 100 stuks melkvee. Op weg erheen genoten we van de prachtig berijpte bomen die als wit besneeuwde bergen afstaken tegen een strak blauwe hemel. Nog nooit zag ik de Ooy zo mooi. Omdat ons opperhoofd Jan Jacobs op eigen gelegenheid met ladder en hilty naar de eerste locatie kwam was het voor ons even zoeken. We vonden hem in 1 van de 5 loopstallen,waar nog 2 van de 3 super de luxe kasten moesten worden opgehangen. Deze kasten waren super omdat ze voorzien waren van airco en vervaardigd waren van berken multiplex. De herkomst ervan is mij niet bekend. Steeds vaker hijsen we de kasten omhoog met een houten katrol, omdat dit veiliger is en sneller werkt en veel makkelijker gaat. Per kast kost het ons nu 1 uurtje werk. Dan is er koffie en babbel met de boer en boerin in de ruime keuken. We gaan elders nog 2 kasten leegscheppen, ongeveer 8 emmers prut per kast. Omdat het winter is geeft het niet zoveel stof en ammonialucht. We vonden nog een dood jong ,ongeringd en sterk vermagerd. Onderweg naar Oortjes Hekken spotten we een Grote Gele Kwikstaart, vinken en zeilende zwanen als jumbos in een winters landschap en van achter een kop choc met…….een grote bonte in de perenboom. We plannen nog 1 schoonmaakbeurt 29 – 12 `07 en zijn we klaar voor 2008. Laten de dubbele broedsels maar komen.
Rest me nog iedereen een voorspoedig 2008 en goed uilenjaar toe te wensen.
Wim Schurink
30 september ´07: 2007 topjaar!!
Aan het broedseizoen van de kerkuil lijkt maar geen einde te komen. Momenteel zijn de uilen druk doende met tweede broedsels en op een aantal plaatsen vinden verlate eerste broedsels plaats. Inmiddels hebben we al bijna 50 eerste broedsels en 9 tweede broedsels gevonden. 2007 is daarmee het beste jaar ooit sinds de oprichting van de Kerkuilenwerkgroep in 1993! En, het is niet alleen kwantiteit, er zitten ook wel hele mooie witte exemplaren tussen. Onderstaand een kort verslag over de afgelopen periode.
Tweede broedsel: 7 jongen en nog 2 eieren te gaan! Klik hier voor een groot formaat foto.Wim Schurink en Wil Remans vonden in een eeuwenoude boerderij in de Ooypolder onlangs de door een roofdier aangevreten ei van een kerkuil. De tandafdrukken van de steenmarter stonden er duidelijk herkenbaar in! De uilen hadden er een broedsel tussen de dakplaten. Een volwassen vogel vloog er nog weg. Met deze vondst was het 8-ste eerste broedsel voor de Ooypolder een feit! Bovendien vindt er op het moment een tweetal tweede broedsels plaats. Een van deze twee broedsesl bestaat uit in totaal 9 (!) eieren waarvan er inmiddels 7 zijn uitgekomen.
Witte kerkuil, Tyto alba alba(?). Klik hier voor een groot formaat foto.
Ook in Groesbeek zijn grote tweede broedsels te vinden.
In een veelbelovende kast, waar de schuur is gevuld met bergen tarwe, zijn we met de schoenen vol korrels in het donker omhoog geklommen. En inderdaad, een tweede broedsel met 7 kleine jongen en een ei. Bij het verlaten van het erf zat een van de volwassen kerkuil op de nok van de schuur ons weg te krijsen.
In Groesbeek werden ook prachtige witte kerkuilen gezien. Waarschijnlijk behorende tot de ondersoort “Alba”!
In de regio Bemmel, Angeren, Gendt hebben Menno Wiltink en Louis Dolmans tot op heden 7 broedgevallen en bovendien 2, tweede broedsels gevonden. Een zeer goede score voor dat gebied. In Angeren heeft een kerkuil op twee verschillende plekjes tussen strobalen jongen grootgebracht. De kast wordt daar steevast gemeden. Fort Pannerden was dit jaar goed voor slechts een uitgevlogen uilejong.
Een prachtige close-up foto. Klik hier voor een groot formaat foto.
Het gebied pakweg tussen Elst en Opheusden was goed voor 5 broedgevallen. Mogelijk dat muizenbestrijding met gif door fruittelers ervoor zorgt dat de kerkuil er niet echt een poot aan de grond krijgt. Een toplocatie in Andelst bleek helaas verlaten te zijn. In 2002 zaten er op dat erf nog een ransuil op een oud kraaiennest, een steenuil met jongen en een kerkuilen paartje met jongen. Ook in 2004 en 2005 succesvolle broedsels aldaar.
Veel broedgevallen in het Land van Maas en Waal, 19 in totaal. Ook daar tweede broedsels, 3 in getal maar dat worden er naar verwachting nog wel meer. Een erg leuk broedgeval in Bergharen. Eind juni vlogen daar 6 jongen uit. Onlangs werden er in dezelfde kast door Pieter Hermens en Rob Honing, 6 eieren met de twee adulten gezien. In de pijp van een oude hooiblazer op hetzelfde erf zaten bovendien 5 donsjongen met een adult. Waarschijnlijk heeft één mannetje er twee vrouwen. Je kan het slechter treffen!
7 geringde jongen op één plek! Klik hier voor een groot formaat foto.
Als laatste, ook een groot broedgeval in Driel. De familie van een boerderij genaamd “de Aanval” (wat wel iets zegt over de bewoners maar dan in de goede zin van het woord) waren zeer in hun sas met 7 prachtige jongen, het hoogst aantal geringde op één plek tot nu toe!
9 augustus ´07: Tweede ronde broedseizoen!
Tot op heden zijn er bijna 40 broedsels van de kerkuil in het werkgebied van de uilenwerkgroep bekend geworden. Dit is al meer dan het één na beste jaar 2004. En de geluiden zijn positief, meldingen van nieuwe broedgevallen, zowel eerste als tweede broedsels, komen uit de hele regio. O.a. in de Ooijpolder, Groesbeek en rondom Angeren zijn de kerkuilen de afgelopen twee maanden (opnieuw) aan het broeden gegaan met mooie aantallen jongen als gevolg.
Een van de latere broedsels dit seizoen. Klik hier voor een groot formaat foto.
Het topjaar 2005 met 46 broedgevallen is nog niet verslagen. Een groot verschil met alle andere jaren is dat nu al zo’n 75% van alle jongen is gevlogen of op het punt staat van uitvliegen. Normaal worden nu kasten gecontroleerd en kleine jongen geringd.
Er zijn ook een drietal mislukte broedsels. Toen we onlangs in de Ooypolder jongen van 5/6 weken wilden ringen, bleken er drie dood in de kast te liggen, een ander jong lag dood op zolder Tevens zaten er nog twee broodmagere jongen in de kast die niet lang meer te gaan hadden. De twee nog levende jongen zijn naar de opvang gegaan en een week later bij andere broedsels bijgeplaatst. Later zijn die bijgeplaatste vogels succesvol uitgevlogen. Maria van Amstel die de twee jongen had opgevangen dacht aan vergiftiging omdat ze zwarte ipv witte poep produceerde. Dat zou dus betekenen dat alle 6 de jongen bijna tegelijkertijd een vergiftigde muis verorberd zouden moeten hebben? Waarschijnlijker zou het zijn dat een van de oudervogels was weggevallen. Zou een adulte kerkuil genoeg voedsel kunnen vinden om de jongen groot te krijgen?
Donderdag jongstleden kregen we een antwoord op die vraag. Twee weken voor die dag vonden de eigenaren van een boerderij bij Horssen een adulte kerkuil met verwondingen aan zijn kop op hun erf. De locatie is niet ver van de Maas en Waal weg. De vogel is waarschijnlijk aangereden en heeft nog net thuis kunnen komen. Gevolg is geweest dat alle 5 de jongen verhongerde. De laatste legde twee dagen voor de controledag het loodje. De overgebleven volwassen vogel heeft geprobeerd voldoende prooien aan te slepen hetgeen uiteindelijk niet lukte. Diezelfde donderdag werden in Winssen weer dicht bij de drukke Maas en Waal weg, drie grote dode jongen gevonden….
Broedsels controleren tegen de tijd dat de jongen zouden gaan uitvliegen is zeer zinvol, er blijkt ook op het laatst nog van alles mis te kunnen gaan.
12 juni ´07: “De Aardmannetjes” op bezoek bij moeder kerkuil.
De kerk op de Horst“De Aardmannetjes” is een natuurclub uit Groesbeek. De kinderen zijn 7 en 8 jaar oud. Een keer per maand beleven ze een spannend natuuravontuur.
In maart onderzochten we Landgoed Zelder. Wij vonden daar een bijzondere braakbal. Het was er een waaruit een pootje van een hagedis stak!! Natuurlijk belden we even met Jan Jacobs. Ook hij vond het bijzonder. Maar…, wat minstens zo bijzonder was, is dat hij ons uitnodigde om met hem mee te gaan wanneer de kerkuilen van de kerk op “De Horst” geringd zouden worden.
Alle kinderen even nieuwsgierig. Klik hier voor een groot formaat foto.Dit jaar was dat op zaterdag 9 juni. Wij waren compleet; 8 kinderen , 1 vader en ik. Ook Roland Zollinger was er met vele verschillende ringetjes, voor dikke en dunne pootjes. Met behulp van een lange ladder klommen Jan en Ronald naar boven. Beide mannen hadden “een Nijmeegs Jopie pukkel” om hun schouder.
En dan vasthouden! Klik hier voor een groot formaat foto.
Korte tijd later kwamen ze naar beneden en ja hoor, in iedere tas zaten drie van die witte pluiskopjes. Wat een aandoelijk gezicht!! De kinderen gaven ze direct namen; Jozef, Maria, Jezus, Kaspar, Melchior en Baltasar moesten ze gaan heten.
Daar sta je dan opeens met een kerkuil. Klik hier voor een groot formaat foto.De uiltjes waren heel rustig. Ze knikkebolden een beetje maar dat is niet vreemd voor deze nachtdieren met hun donkerbruine oogjes. De De meidenclub met vlnr Kaspar, Melchior en Baltasar. Klik hier voor een groot formaat foto.kinderen genoten zichtbaar van het knuffelen en bekijken .
Een half uur later toen alle jongen geringd waren zette Roland ze weer terug in hun vertrouwde nest.
Het terugzetten van de uiltjes per tv te volgen. Klik hier voor een groot formaat foto.Vanuit de pastorie volgden wij dit op het beeldscherm van de computer.
Al met al weer een heel bijzonder avontuur. Wij willen Jan & Ronald dan ook hartelijk bedanken voor deze bijzondere ervaring die we nooit zullen vergeten.
Namens De Aardmannetjes, Dianne de Bruin
9 juni ´07: Kerkuilen met een whiplash…
Dat je als kerkuil af en toe je leven niet zeker bent is algemeen bekend. Vergiftigde muizen en het verkeer zijn maar twee voorbeelden die je het leven als kerkuil niet makkelijk maken. Maar dat je zelfs in je eigen nestkast niet veilig bent blijkt wel uit onderstaand verslag.
De beruchte nestkast. Klik hier voor een groot formaat foto.Maandagmiddag 4 juni kreeg Marcel, een van de vaste krachten van een zorgboerderij in Groesbeek, de schrik van zijn leven. Marcel was bezig in de schuur toen er plots een kerkuilenkast met daarin 4 vliegvlugge jongen van 6 meter hoog naar beneden viel.
Met een luide klap kwam de kast op de betonvloer terecht. De kast moet tijdens zijn val eerst nog op een balk terecht zijn gekomen.
Twee van de vier valslachtoffers. Klik hier voor een groot formaat foto.Twee jongen vluchtte te voet onder de strobalen weg, een andere uil bleef voor apegapen liggen en de vierde leek verdwenen. De bewoners hebben diezelfde dag de kast op een drie meter lager gelegen balk bevestigd en het enige jong dat ze nog konden vinden teruggezet. Die vogel leek wat in shock te zijn bij het terugplaatsen.
Dat bericht hoorde ik (Jan Jacobs red.) pas vrijdag de 8-ste, toen ik even langsging bij de mensen omdat we de volgende dag de jongen wilden ringen. Een kerngezonde vliegvlugge uil! Klik hier voor een groot formaat foto.De kast is er ooit geplaatst door de eigenaar en het was pas de tweede keer dat er een broedsel plaatsvond. Er was dus geen dikke laag braakballen waardoor de kast topzwaar geworden was maar de kast was eenvoudigweg niet goed bevestigd. Nadat we zaterdagochtend al wat andere uilen hadden geringd gingen we maar eens kijken hoe het ervoor stond. Het was dan ook een hele opluchting toen bleek dat er gewoon 4 kerngezonde vliegvlugge jongen in de kast zaten. Toch flexibele vogels die Kerkuilen!
Jan Jacobs
Mei 2007: Eerste neskastcontroles starten 6 weken vroeger!
Uilejongen midden in de stad Nijmegen. Klik hier voor een grotere foto.De drie jongen kerkuilen van het NH-kerkje van Ooy die te volgen zijn via onze site zijn inmiddels al 5 weken oud. Ook zijn er dit jaar al weer twee jonge kerkuiltjes van een paar weken oud op onze meest bijzondere broedplek midden in de stad Nijmegen. Meestal treffen we jongen van 5 weken oud aan vanaf half juni. Het lijkt er dus op dat de kerkuilen dit jaar vroeg begonnen zijn. Wil Remans, sinds een jaar lid van de werkgroep, en Wim Schurink hebben in de eerste week van mei een viertal, veelbelovende kasten bezocht in de Ooypolder. Zouden ook hier al een paar weken oude jongen te zien zijn? Onderstaand hun verslag!
Donderdag 3 mei 2007. Een mooie warme lente avond en uitnodigend om een start te maken van het controleren of er kasten bezet zijn, van de 25 kasten die zich in het werkgebied Ooypolder bevinden werden er op deze avond vier bezocht. Om de evt. broedende uilen die zich in de kasten bevinden zo min mogelijk te verstoren wordt er steeds voor gekozen dit in de avonduren te doen, mede ook dat de eigenaren van de kasten dan meestal ook aanwezig zijn. Mijn verwachting was natuurlijk erg gespannen, want sinds ik me vorig voorjaar heb aangemeld als vrijwilliger bij de werkgroep kerkuilen was dit mijn eerste ronde om kasten te controleren.
Jonge kerkuilen op landgoed Schoonderloght te Elst. Klik hier voor een groot formaat foto.
Samen met Wim Schurink (oude rot in het vak) vertrokken we om 19 uur met aanhangwagen beladen met een driedelige ladder richting de Ooypolder. Ons eerste adres, een mooie schuur onder aan een dijk, waarvan de eigenaar niet aanwezig was, maar een aardige buurman die bereidt was ons toegang te verlenen tot de schuur gaf uitkomst. Zoekend naar “verse” braakballen en uitwerpselen kan een aardige indicatie geven of de kast regelmatig bezocht wordt of niet. We vonden niet veel, hier en daar een oude braakbal, het gemummificeerde kadaver van een mol, en een woelmuis. Hmm, om het zeker te weten werd de ladder al snel van de kar gehaald en tegen een steunbalk naast de kast stevig opgesteld. Voorzien van een goede zaklamp, en met enigszins knikkende knieën klom ik me richting kast,…wat een hoogte. Als je bij de kast bent klop je even op de kast Wil, riep Wim me na, laat je niet verrassen door een plots uitvliegende uil.
Het kloppen bleek bij deze kast overbodig, bij het openen van het kastdeksel bleek dat er wel twee eieren in lagen, maar ze waren koud, jammer,..wat kan er nou mis zijn gegaan? Een paar mogelijke oorzaken voor het afbreken van dit broedsel lieten we onderling voorbijkomen, we zullen het nooit weten. Het seizoen kan nog verrassingen in petto hebben, bovendien een milde winter en een mediterraan voorjaar is erg gunstig voor de muizenpopulatie.
Bij het volgende adres wat we aandeden bleek jammer genoeg niemand aanwezig te zijn, dus dat doen we de volgende keer wel. De locatie die we erna aandeden staat te boek als een erg in trek zijnde locatie bij de kerkuilen, de boer die ons vriendelijk te woord stond, had: “ze wel weer gehoord” dacht hij, dus dat gaf weer goede hoop toen we de hooizolder opklommen. Een hoge ladder was niet nodig dus dat viel ook weer mee. Aangekomen bij de kast hoorde ik de jonge uilen al blazen, ook beide ouder vogels bevonden zich in de kast, voorzichtig gaf ik ze de gelegenheid er rustig uit te vliegen, wat een prachtig gezicht om ze zo te zien vliegen, volledig geluidloos. Via het invlieggat kon ik al een paar donzige jongen zien liggen, mijn enthousiasme was zo groot, dat toen het deksel van de kast ging, Wim, die beneden de trap vasthield ook een kijkje kwam nemen, vier jongen en twee eieren, we schatte het oudste jong een weekje oud. Een mooi resultaat hier.
Een jonge kerkuil klaar om uit te vliegen. Klik hier voor een groot formaat foto.
Afscheid genomen van de glunderende eigenaar vertrokken we richting Kekerdom. Aangekomen bij het kerkje van Kekerdom waar we tevens een sleutel van kregen, klommen we voorbij de klokkentoren richting kast, deze was voorzien van een behoorlijke lange toegangspijp, dit allemaal om de kauwen te weren, afijn, toen het deksel van de kast openging, keken me vier pientere kopjes me aan, inderdaad jonge kauwtjes, jammer hier géén uilenjongen.
Vervolgens ging onze tocht iets verder de polder in, een schuur gelegen in een koeienwei, onder de kast die op een aardige hoogte hing lag hier en daar een verse braakbal. Maar ook hier was de kast alleen maar regelmatig in gebruik als roestplaats en zat aardig vol met mest, deze komt dus op de lijst met kasten die dienen schoongemaakt te worden.
Aangezien de duisternis in een rap tempo begon in te vallen, en het té laat zou zijn om onaangekondigd bij adressen aan te bellen, besloten Wim en ik het bij deze vier adressen te laten. Een volgende keer gaan we verder, maar dan uitgerust met digitale camera, zodat we een geïllustreerd verslag kunnen geven van hetgeen we zo al op zo’n avond tegenkomen.
Wim Schurink en Wil Remans
Bij Nacht en Ontij
Tot 2 september was in het Natuurmuseum in Nijmegen de tentoonstelling Bij Nacht en Ontij te zien. Deze interactieve expositie toonde alle in Nederland broedende soorten uilensoorten die elders in Europa voorkomen.
Een labyrint met vijf kamers
Allerlei bijzondere kenmerken van uilen waren te bekijken in vijf verschillende kamers en tussenruimten van de expositie. De ene keer stond de bezoeker in een kleine huiskamer om kennis te maken met de uilenfamilie, de andere keer in een vogelkijkhut om wat meer te weten te komen over het observeren van deze geheimzinnige vogels. Een van de uilenkamers.Het labyrint van kamers en deuren voerde de bezoeker langs het oude verbond tussen mens en uil.
De geschiedenis begint met de eerste herkenbare afbeelding van zo’n 30.000 jaar geleden. Maar ook nu nog staan deze vogels sterk in de belangstelling. Hedwig is de trouwe postbode van Harry Potter en sinds diens verschijnen is er een ware hype ontstaan rondom deze jagers van de schemering.
Fluisterzachte moordmachine en een quiz
Een uil beschikt over kamveren waarmee hij op hoge snelheid, maar toch geruisloos, door de schemering kan scheuren. Hij is een perfecte moordmachine. Zijn zintuigen zijn sterk op de jacht ingesteld. Oren die ongelijk in zijn kop staan versterken het stereo-luisteren. Zijn ogen staan vóór in zijn kop, waardoor hij goed diepte in kan schatten. Zijn poten zijn helemaal op het grijpen en knijpen ingesteld. Geen prooi die kan ontsnappen en wanneer het diertje is geknepen en gekneed wordt het heelhuids opgeslokt.
Dat alle uilen oehoe roepen is een fabeltje. Iedere soort heeft zijn eigen kenmerkende roep. Door middel van een spel en een quiz kon iedereen zijn opgedane kennis toetsen.
image
© Copyright 2006 – 2017 Kerkuilen.nu All Rights Reserved
Voor meer informatie kunt u contact opnemen via dit contactformulier